Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit ilisimatusarnikkut suliat quliusut aningaasaliiffigaat. Ilisimatusarnikkut suliat siammasissuupput nutaamillu eqqarsartariaaseqarnermik aammalu inuiaqatigiinni suliaqarusussuseqarnermik ersersitsillutik.
Ukiut tamaasa Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit ilisimatusarnermik suliallit isumassarsianik nutaanik misileraanissaannut, inuaqatigiilluunniit akornanni ajornartorsiutinik suliaqarnissamut periarfissiiniarlutik aningaasaliissutinik agguaasarput. Ilisimatusarnikkut suliat ilaat inuiaqatigiit akornanni ajornartorsiutaasunik aaliangersimasunik maannakkorluinnaq aaqqiinissamut siunnersuutinik imaqarsinnaasarput, allallu ilisimatusarnermik ineriartornermillu ukiut tallimat, qulit aamma 20-t ingerlanerini sunniuteqartussanik nutaanik paasisassarsiortarlutik.
Ilisimatusarnermik siunnersuisoqatigiit ukiap ingerlanerani tapiissutisinissamut qinnuteqaatit 21-it tigusimavaat, taakkualu affangajai katillugit 1 million kr.-inik nalillit aningaasaliiffigineqarput.
”Ilisimatusarnikkut suliat immikkuullarissuuginnaratillu nutaamik sammisanut alapernaatsuuginnarnatik inuiaqatigiinni ajornartorsiutinik aaqqeerusussuseqarnermik ilaqarput”, Josephine Nymand, Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiit siulittaasuat oqarpoq.
Qaqqat pissusaannik, inuiaqatigiinni ajornartorsiuteqartunut uuttuutinik aammalu aarrinik malinnaalluni ilisimatusarneq
Suliat ilisimatusarnerup silarsuaani siammasipput, tunngaviusumik ilisimatusarnermiit tigussaasumik ilisimatusarnermut suliniaqatigiiffinnik suleqarteqarnermik imaqarlutik.
Ilisimatusarnermik suliat qulit akornanni ingerlatsisut ilagaat Jonas Møller Pedersen Arctic DTU-meersoq, taassumalu suliaq ”Kalaallit Nunaanni qaqqat aammalu qaartitsisoqarnerani ujaqqat pissusaasa aaqqissuussaasumik misissornerat / Systematisering af fjeld- og sprængstensegenskaber i Grønland” ingerlataraa, suliallu taassuma nuna sanaartornissami toqqavissatut atorsinnaassusaata misissornerani qaqqat pissussaat, sanaartortoqarnissaanut aalajangeeqataasussaasoq, imaraa.
”Qaqqaq qaartitigaq Kalaallit Nunaanni sanaartornermi atugaasorujussuuvoq, assersuutitalugu aqqusinniornermi, soorlu mittarfiliornermi, sissiukkiornermi aammalu toqqavissaliornerni atorneqartarpoq. Qaqqat aammalu qaartitsisoqarnerani ujaqqat pissusaannik ilisimasat, aalajaatsumik, qularnaatsumik ajornannginnerusumillu ingerlaaseqassagaanni, sanaartornernut pingaaruteqarput”, Jonas Møller Pedersen oqarpoq.
Suliaq atuakkanik misissuinermi aaqqissuussaasumillu siornatigut nuna sanaartornissamut toqqavissatut atorsinnaassusaanik misissuisarsimanernik nalunaarutinik katersilluni misissuinermi susassaqarfiusumi ilisimatusarfissanik pisariaqartitanik nassaarfiussaaq aammalu misilittakkat aallaavigalugit nunap iluani sanaartornermi iluaqutaasussamik kingungeqassalluni. Suliaq Arctic DTU – Ilinniarfeqarfik Sisimiuni ingerlanneqarpoq, illoqarfimmilu tassani tapersersuisoqarluarluni, ilaagut ukunannga: Kalaallit Airport Holding A/S, Mittarfeqarfiit, Nukissiorfiit, Inutek, aamma Masanti A/S.
Inuup inuiaqatigiillu pissusiinik misissuisoq Mille Bianco Schiermacher suliaq ”Inuaqatigiinni ajornartorsiuteqartunut uuttuutit / Indikatorer for udvikling af udsathed” aqqutigalugu inuiaqatigiinni ajornartorsiortoqalertarnerup paasisaqarfiginerunissaanik isumannaajaassallunilu sooq inuiaqatigiinni sanngiinnerusumik inissisimaannalertoqartarnera paasiniaaffigissavaa. Ilisimatusarnermi suliaq Ilisimatusarfiup Kofoeds Skolelu suleqatigiinnerani ingerlavoq, siunissamilu Kalaallit Nunaanni pitsaanerusumik ikiorsiisarnisaamut innersuutinik naammassisaqarfiussalluni:
”Massakkut ajornartorsiortorpassuaqartoqarnerani angerlarsimaffeqanngitsorpassuaqarneranilu pissutsit allanngussappata ilisimatusarneq, pisunik, ajornartorsiuteqartunit aallaaveqartoq, pingaaruteqarluarpoq. Aaqqiissutissaqarneqartoqarsinnaanera ajornanngilaq, angerlarsimaffeqanngitsunulli pisariuneruvoq politikkikkullu, aningaasatigut aammalu inuttut suliniuteqarnissamik paasisaqarluarnissaq pisariaqarluinnarluni. Ajornartorsiutillit namminneq uani suliami peqataanermikkut ilisimasassanik tunniussipput. Assersuutigalugu ajornartorsiuteqartut namminneq oqaluttuarput pinaveersaartitsineq annertunerusoq siusinnerusukkullu ikiorsiineq pisariaqartinneqartut, unnuiffissamullu neqeroorfigitittarneq naammanngitsoq. Aaqqiinissamut ersiutit kisiisa qisuariarfiginagit peqqutaasut paasillugillu qisuariarfigineqassapput”, Mille Bianco Schiermacher oqarpoq
Pinngortitaleriffimmi malinnaalluni siunnersortaanermit Rikke Guldborg Hansenimit aammalu professor Mads Peter Heide Jørgensenimit suliaq ingerlanneqartoq Avanersuup eqqaani nunamik aaveqarfimmik nassaarfiusimasumik malinnaaviginnissapput. Juni 2018-imi qeqertani Edderfugleøernemik taaneqartartumi kangerluk Wolstenholmemiittumi Pituffimmi sulisunit aarrit 75-it siumorneqarput. Ukiut 100-t ingerlanerini aatsaat Kitaani nunami takuneqarput, ullumikkullu tikillugu Kitaaniinnaanngitsoq, nunanili issittuni tamani aatsaat aarrit taamak amerlatigisut katersuussimasut takuneqarlutik. Assiliiviit immikkut sanaat atorlugit pinngortitaleriffimmit sumiiffik malinnaavigineqassaaq, taamaaliornikkullu aarrit ataatsimoortut pissusaat aammalu nuna aaveqarfiusoq paasisaqarfiusinnaassalluni.
”Aarrit malinnaaviginerisa sumiiffiullu aaveqarfiusup atorneqarnera, sualummik piniarneqarnikkut Dunda Titanium Miningimiilluunniit Wolstenholmep kangerluani aatsitassarsiornikkut akornusersorneqassagaluarpata malinnaavigeqqissaarnissaat pisariaqarpoq”, Rikke Guldborg Hansen oqaluttuarpoq.
Paasissutissat allat
Nunatsinni Ilisimatusarnermik Siunnersuisoqatigiinni siulittaasoq, Josephine Nymand, tlf. 361234, e-mail: jony@natur.gl
Allatsi, Maliina Jensen, tlf, 361255, e-mail: malj@nanoq.gl
Saqqummiivoq Decembarip 2, 2020
