Kangerlunni qeqqussat ilippanartuuneri – imaani kulstofip misissoqqissaarnera amigaataasoq
Ilisimatooq: Narissa Bax, postdoc, Silap Pissusianik Ilisimatusarfik, Pinngortitaleriffik
Suleqatigalugu: Nadescha Zwerschke, BlueCea ilisimatusarnermi aqutsisoq, Silap Pissusianik Ilisimatusarfik, Pinngortitaleriffik; Pilo Samuelsen, Suliniutip Pisortaa, Nuummi Allattoqarfik, SiuTsiu
Sammisaq, siunertaq aamma apeqqutit:
CO2 inunnit pilersinneqartup 30%-iata imaanut millugussaasarnera nalilerneqartarpoq. Taamaalilluni imaq silap pissusiata allanngoriartornerata sunniutaanik pissusissamisoortumik annikillisaataavoq (pinngortitap iluani iluarsagaq). Sumiiffiit sikueruttalersut immap kissakkiartornerani pilersarmata qeqqussat nunarsuup kaaviffiisa tungaanut qanilliartortortippai. Kissakkiartornermi pisut taamaattut Europamiit Kalaallit Nunaannut takuneqarput naatsorsuutigineqarlunilu siunissami qaninnerusumik ingerlaannarumaartoq, annerusumik sermit iigartartut ilorpariartorneranni kangerlunni uumasoqatigiiaat iluanni. Qeqqussanili kulstofi kangerlunni uumasoqatigiiaaniittoq Kalaallit Nunaata kangerluini immamut itinerusumut pisimanersoq (ass. Immap naqqani quppanut) imaluunniit sumiiffinni ikkannerusuni aqitsumik natilinni (soorlu kangerlunni) aammalu qeqqussat sananeqaataaneersut nunamut (ass. sissanut) pisarnersut assaanermi nassaassaanersut erseqqissumik ilisimaneqanngilaq.
Naak qeqqussat immami kulstofitut inissisimanerinut apeqqutit pingaarnerit akissutissarsinissaat ilungersuutigineqaraluartut isumaqarpugut qeqqussat sananeqaataanik imaqarlutik nungusimasut Issittumi nunamut pisisimasinnaaneri misissuiffigineqarsimanngillat. Tamatuma naalagaaffiinnaanngitsumi aammali nunarsuaq tamakkerlugu immami kulstofip kisitsisinngorlugu eqqorluaanissamut killilerpaa.
Suliniutip BlueCea-p, Savalimmiuni Ilisimatusarermi siunnersuisoqatigiinnit aningaasaligaasup siunertaraa Kalaallit Nunaat-Island-Savalimmiut-Skotlandillu akornanni immap naqqani quassuttaniittut qeqqussat immami kulstofiisa, kulstofip katersuunnerit Tunumilu – siornatigut misissuiffiusimanngitsoq, uumassusillit akornanni assigiinngiiassuseq pingaarnertut soqutigisaqarfigalugit nalilersornissaat
Inuiaqatigiinni kalaaliusuni piginnaanertusarnissamut saqqummiussinermullu periutsit:
Kalaallit Nunaanni ilisimatusarnermi perisusissamut (2022-2030) ilisimatusarnerput nalimmassarniarlugu Kalaallillu Nunaanni ilisimasanik ineriartortitseqataaniarluta una qinnuteqaat SiuTsiu peqatigalugu nassiunneqarpoq, taamaaliorpugullu inuusuttoq Tasiilap pigisaaneersoq Sermilimmi Ammassallullu kangerluini misissuinermi peqataallunilu Nuummi Silap Pissusianik Ilisimatusarfimmi peqataaniassaanut tapersersorniarlugu.
SiutTsiup suliaat piujuartumik aaqqiissuteqarnissamut kiisalu inuusuttut akornanni piginnaanertusartitineq piujuaritsinerlu pillugu ilikkagaqarnissamut tunngasuupput. SiuStiup neriuutigaa ilisimatusarnikkut suliaqarnermilu eqqarsartariaaseq suliniummiittoq SiuTsiumi inuusuttumut ingerlateqqikkusunneqarumaartoq, inuit ataasiakkaat piginnaanerannut pitsaanerulersitsiinnaranilu sumiiffimmi innuttaasut Tasiilami Silap Pissusianik Ilisimatusarfimit ingerlanneqartunut pisunut aammalu ilisimatuunut allanut attuumassuteqartutut misigilersitsinissaq.
Aningaasaliissutaasut: DKK 100.000