Levende eller død (Kal.: Uumasut toqungasulluunniit)
Aqutsisoq:
Mie Winding
Sammivik suliffillu:
Pinngortitalerineq / Pinngortitaleriffik
Qulequtaq:
Levende eller død
(Kal.: Uumasut toqungasulluunniit)
Allaatigisaq danskisuumit nutsigaq:
Tunup Avannaarsuani Yound Sund-imi imermi kumaat assigiinngitsuni amerlanerussuteqartut imermi uumasinnaassusaasa misissornissaa suliniummi anguniagaavoq. Uumasuaqqat (plankton) immami nerisareqatigiinni pingaaruteqarput nukissaq nerisareqatigiinni annernut ingerlateqqittarmassuk. Uumasuaqqat assersuutigalugu aalisakkanit, timmissanit arfernillu tuniniarneqartartunit nerisassaammata akuugaanerat annertussusaallu taamaammat pingaaruteqarpoq.
Issittup pigisaani sila allanngoriartupallappoq naatsorsuutigineqarporlu Nunatta ilaani kisassuseq ukiut hunnorujut tullerni celsius qulit ataatilaarlugit kissatsissasoq. Silap allanngornerata malunnartorujussuusup Nunatsinni Issittumilu pinngortitami uumassusillit ataqatigiiaarnerannut sunniuteqangaatsiassaaq. Ingammik sikunikkuartortarnerup allanngornera Sermersuarmiillu iminngorluni aannikup annertusinerata pinngortitami uumassusillit ataqatigiiaarnerat sunnerlugulu allanngortissavaa. Uumasuaqqat taratsup annertussusaata allanngorarneranik malussajasuupput kinguneranillu uumasuaqqat Nunatta kangerluini ataqatigiiaarnerat allanngussalluni.
Ulloq manna tikillugu Issittumi uumasuaqqat imermi uumasinnaassusaat pillugit ilisimasat killeqarput. Ajornartorsiut unaasimavoq misissugassanik katersinermi takujuminaattarsimammat uumasuaqqat sorliit katersorneqarnerminni uumasimanersut toqungasimanersulluunniit. Uani suliniummi uumasuaraq qalipaasissavarput tassanilu periusermi nutaami uumasuaqqat toqungasut uumasullu immikkoortissinnaalissallugit.
Inuiaqatigiinnut ilanngussinermik inuiaqatigiinnillu paasissutissiinermut periutsit pillugit allaatigisaq danskisuumit nutsigaq:
Suliniummi inernerit Kalaallit Nunaanni Silap Pissusianik Ilisimatusarfiup Pinngortitaleriffiullu nittartagaanni akunniliulluni paasissutissiissutigineqarumaarput. Inernerit suliniullu inuiaqatigiinnut inooqatigiit attaveqatigiittarfianni soorlu facebookkimi Twitterimilu akunniliulluni paasissutissiisutigineqarumaarputtaaq. Naggasiullugu inernerit ilisimatusaatitut atuagassiami saqqummiunneqarumaarput. Nalunaarsukkat ilisimatusartut allaatigisaanniissapput.
Pinngortitami uumassusillit ataqatigiiaarnerannik nakkutilliivianut una suliniut ilanngunneqarpoq (Greenland Ecosystem Monitoring – www.g-e-m.dk). Greenland Ecosystem Monitoring (GEM) Nunatsinni silap nikerarneranit allanngorarneranillu sunniutit nakkutigalugit sammisat arlallit akorngini najoqqutassiivoq. Najoqqutassiaq silap annertunerusumik Issittumi tamatumanilu ingammik Nunatsinni allanngorarnera pillugu sunniutaalu ilisimatusaatitut ilisimasat tunngavilikkat aqqutissiornissaat anguniarlugu danskit kalaallillu akorngini suleqatigiinneruvoq. Nalunaarsukkat GEM-ip aqutsisoqarfiani pissutsinillu allattuiffinni saqqummiunneqarumaarput.
