Radiocarbon referencekronologi på sælkæber (Kal: Puisit alleruisa kulstoffimik qinngorneqarnerinik innersuussilluni piffilersuineq)
Aqutsisoq:
Rasmus Hedeholm
Sammivik suliffillu:
Pinngortitalerineq / Pinngortitaleriffik
Qulequtaq:
Radiocarbon referencekronologi på sælkæber
(Kal: Puisit alleruisa kulstoffimik qinngorneqarnerinik innersuussilluni piffilersuineq)
Allaatigisaq danskisuumit nutsigaq:
Immami uumasunik uumaneqqortuunik qanoq utoqqaatiginerinik aalajangiiniarneq ajornakusoortorujussuuvoq periutsillu arlallit atorneqartariaqartarlutik. Periuseq qaartitsisimanerit malillugit piffissaliilluni allanut naleqqiulluni nutaajuvoq. Qaartitsisimanerit malillugit innersuussilluni piffissalersuinermi sumiiffik tunngavigineqaraangat eqqornerusarpoq. Atortut qanoq utoqqaassuseqarnermik qangalu pisaasimanermik ilisimasaqarfiusunik innersuussilluni piffilersuineq pilersinneqartarpoq. Nunatta imartaani innersuussilluni piffilersuisoqarnikuunngilaq, ingammik imarmi itisuumi.
Ukiuni 60-ni kingullerni Pinngortitaleriffiup puisit allerui katersorsimasaat suliniummi uani atorniarpavut. Alleqquni tamani qanga sumilu pisarineqarsimanermik puisillu utoqqaassusaannik paasissutissartaqarput. Taamaammat alleqqut innersuussilluni piffilersuinissamik pilersitsinissamut atorneqarluarsinnaapput.
Alleqquni tamani kigutit tamarmik atugassamik annikitsumik qillerilluni peersisoqartassaaq kulstof qinnguisuusup annertussusaa (14C imaluunniit kulstof qinngornertalik) aalajangerniarlugu. Taamaasiornermi puisit alleruinit tamanit naammattunit, taaguuserlugu ‘Qaartartup tillernera’, nassaarineqarsinnaasoq qangalu kalaallit nerisareqatigiianneernersoq aalajangerneqarsinnaavarput.
Innersuussilluni piffilersuinerup periarfissaqartoqalissaaq ass. tikaagulliusaap, qipoqqaap, qilalukkap, eqalussuup taartumik kukillup eqalussuullu utoqqaassuserisaanik maannakkumiit eqqorluarnerujussuarmik aalajangiisinnaalerneq. Innersuussilluni piffilersuinertaaq immap avatangiisiani suussutsit utoqqaassusileruminaatsunut arlalinnut atorneqarsinnaassaaq.
Inuiaqatigiinnik ilanngussinermik inuiaqatigiinnillu paasissutissiinermut periutsit pillugit allaatigisaq danskisuumit nutsigaq:
Ilisimatusaatitut atuagassiami inernerit saqqummersinneqarumaarput. Taassuma saniatigut suliniutinut allanut uunga suliniummut innersuussinertalimmik inernerit tunngaviliissapput.
